Gmina: Iwaniska, powiat: opatowski, województwo: świętokrzyskie
Adres: Ujazd 73, 27- 570 Iwaniska

Pałac w Ujeździe wzniesiony został w latach 1627- 1644 przez Krzysztofa Ossolińskiego. Fundator zamku nie nacieszył się długo dobytkiem, gdyż w rok po ukończeniu budowy nagle zmarł pozostawiając majątek w zadłużeniu.

Zamek nazwano Krzyżtopór od symboli znajdujących się przy bramie wjazdowej. Krzyż- symbol wiary, topór- od herbu Ossolińskich.

Zamek wybudowano w stylu włoskim typu „palazzo in fortezza”. Oznacza, to że połączony jest zamek obronny z pałacem. Od strony północnej do zamku przylegały ogrody też w stylu włoskim.

Fortyfikacja ma kształt regularnego pięcioboku. Legenda mówi, że stropem jednej z sal było ogromne akwarium z egzotycznymi rybami, a stajnie na 300 koni miały marmurowe żłoby i zwierciadła. Ściany w stajniach wyłożone były kryształowymi lustrami, usytuowanymi naprzeciwko niewielkich podsufitowych okien. Miało to zapewnić więcej światła w podziemiach.

Według dokumentacji Krzyżtopór miał 4 baszty reprezentujące 4 pory roku, 12 wielkich sal- na 12 miesięcy, 52 pokoje- to liczba tygodni w roku, 365 okien- liczba dni w roku.

Zamek ma status trwałej ruiny. Został on zachowany w znacznym stopniu: przede wszystkim 90% murów i prawie 10% sklepień. W ostatnich latach przystąpiono do zabezpieczenia pozostałości zamku i odbudowy m.in. sklepień. W związku z tym nie ulega on dalszemu niszczeniu.

Uważam, że zamek Krzyżtopór jest niezwykłym zabytkiem, który koniecznie warto zobaczyć. Zamek ten był największą siedzibą magnacką w Europie, aż do powstania Wersalu pod Paryżem. Ze względu na to, że zachowało się aż 90% murów można na własne oczy przekonać się o jego potędze. Ja spędziłam w tym miejscu bardzo fajnie czas co chwilę odkrywając nowe zakamarki. Na zamku odbywają się również spotkania z Bractwami Rycerskimi oraz nocne zwiedzania.

Ujazd