Gmina: Zblewo, powiat: starogardzki, województwo: pomorskie
Adres: Wirty 3a, 83-224 Borzechowo
Arboretum w Wirtach to najstarszy w Polsce ogród dendrologiczny. Zajmuje on łącznie obszar 70 hektarów, a na jego terenie znajduje się 830 gatunków drzew i krzewów. Ogród założył w 1869 roku Oswin Puttrich.
Na początek wyjaśnię oczywiście co oznacza arboretum. Słowo to pochodzi od słowa arbo- co oznacza drzewo. Arboretum znaczy więc kolekcję drzew, a ponadto prowadzenie badań naukowych. Na początku w Wirtach powstał ogród roślin, szkółka drzew owocowych i leśnych. Z biegiem lat zarówno obszar jak i ilość gatunków tu rosnących uległy zwiększeniu. Miejscu temu sprzyjają z pewnością warunki środowiskowe takie jak klimat czy ukształtowanie terenu. W kolejnych latach powstało tu alpinarium, czyli ogród zbudowany na skałach. Znajduje się ono w sąsiedztwie niewielkiego stawu.
Arboretum zostało podzielone na dwie główne części: parkową i leśną. Ponadto wyznaczono w nim różne ścieżki zwiedzania.
Ważną informacją jest również fakt, że każda z występujących w arboretum roślin (nawet ta najmniejsza) posiada tabliczkę z nazwą.
Część parkowa
Część parkowa arboretum charakteryzuje się płaskim ukształtowaniem terenu z niewielkimi nachyleniami. Miejsce to jest z pewnością, dla wielu osób, bardziej spektakularnym miejscem niż część leśna. Znajdują się tu bowiem bardziej dekoracyjne nasadzenia, takich roślin jak azalie, różaneczniki czy bzy.
W tej części nie brakuje oczywiście licznych gatunków drzew i krzewów, zarówno liściastych jak i iglastych, których ozdobą nie są tak piękne kwiaty jak powyżej. Jak dla mnie brak kwiatów to oczywiście żadna ujma, gdyż rośliny te zachwycają zarówno wzrostem, kolorem jak również kształtem.
W części parkowej znajduje się również wspomniany już wyżej staw jak i alpinarium.
Część leśna
W części leśnej znajduje się już bardziej zróżnicowany teren. Są tu podłużne rynny, zamknięte kotlinki, a pofalowanie terenu wynosi od kilku do kilkunastu metrów. W najniżej położonych miejscach są oczka okresowo wypełnione wodą. Część leśna stanowi większość zajmowanego przez arboretum terenu.
Grób Victora oswina puttricha
Założyciela arboretum w Wirtach, Oswina Puttricha spotkała osobista tragedia. W wieku 10 lat zmarł jego pierworodny syn Victor Oswin Puttrich. Pochowano go nie daleko nadleśnictwa w trumnie z kryształowym wiekiem. A obok posadzono dwie jodły, które rosną do teraz.
Kazimierz Maciejowski
Na terenie arboretum znajduje się również tablica upamiętniająca jednego z wybitniejszych leśników pierwszej połowy XX wieku. Kazimierz Maciejowski zapisał się w historii Wirtów jako ten, który opracował charakterystykę botaniczną Arboretum w okresie międzywojennym.
Na zakończenie dodam, że w arboretum znajduje się wiele XIX wiecznych egzotycznych gatunków drzew. Te 200 letnie drzewa mają nie rzadko wysokość 30 metrów i 250 cm obwodu.
Miejsce to jest bez wątpienia warte odwiedzenia. Podpowiem tylko, że trzeba sobie zarezerwować sporo czasu by obejrzeć wszystko. No i oczywiście należy pamiętać, że każda z roślin ma swój określony czas kwitnienia.
